Het begrip renoveren heeft de laatste jaren een heel andere invulling gekregen dan pakweg tien of twintig jaar geleden. Voor de babyboomers betekende renoveren het huis luxueus op het niveau van hun tijd brengen: centrale verwarming, een badkamer, moderne keuken, veranda, muren uitkappen enzovoort.
Momenteel gaat renoveren in de eerste plaats over het energetisch in orde maken van de woning zodat je energiezuinig kan leven en bovendien boetes vanwege de overheid vermijdt. Bij naar schatting 1 op 3 woningen staan er in de komende 5 jaar energetische renovaties op de planning. En dat is nodig ook, want een groot deel van de bestaande woningen scoort nog altijd niet goed op het vlak van energiezuinigheid. Maar hoe pak je dat aan, van je huis een energiezuinige woning maken?
Energiezuinig wonen? Zoek het warmte- en energieverlies
Wat je in die context alvast moet weten is waar zich het warmte- en dus energieverlies situeert. Je kan daarvoor een scan laten uitvoeren, maar over het algemeen geldt een verlies van 30% via het dak, 25% via de muren, 15% via ramen en deuren en 10% via de vloer.
Stap 1: het dak isoleren
Het dak is dus de grootste verliespost en pak je best het eerst aan. Bij een plat dak kan je isoleren langs de bovenkant. Bij een hellend dak kan isoleren aan zowel de binnen- als buitenzijde:
Binnenzijde, met een onderdak, een isolatielaag en een dampscherm. Je hoeft daarbij niet noodzakelijk vlak onder de pannen te isoleren. Als je de zolder niet gebruikt, volstaat het om de vloer van je zolder te isoleren. Dat scheelt een stuk in oppervlakte en in kostprijs.
Buitenzijde van het dak (sarkingdak): stijve isolatieplaten bovenop het dak.
Stap 2: ramen of beglazing vervangen
Veel oude woningen hebben nog enkel glas of – godbetert – glas in lood. Besef dan dat je voor de buurt stookt. De warmte vliegt deuren en ramen uit. Trouwens, vanaf nieuwjaar moeten de ramen van de leefruimtes, keukens, slaapkamers en badkamers van alle woningen minstens dubbel glas hebben. Traphallen, inkomhallen en gangen zijn vrijgesteld van de verplichting tot dubbel glas.
Let op, in vele gevallen volstaat het niet om enkel het glas te vervangen. Het kan zijn dat je met verouderde U-profielen zit die koudebruggen hebben waardoor je ook veel warmte verliest. Je vervangt dan best het schrijnwerk én de beglazing samen. De U-waarde (warmtedoorgang) van het raamprofiel bepaalt immers de U-waarde van het volledige raam.
Wanneer de profielen nog winddicht en kwaliteitsvol stevig zijn, kan het rendabel zijn om oude beglazing te vervangen door hoogrendementsbeglazing. Weet ook dat je met de juiste beglazing – informeer bij je vakhandelaar – ook straatlawaai of zonlicht kan tegengaan en zo de kwaliteit van het wonen een stuk kan verhogen.
Stap 3: condensatieketel vervangen
Wie nog stookt met olie of gas, moet beseffen dat hij een energiebron gebruikt die niét duurzaam is en waarvan de prijs zeer volatiel is. Je hebt er ook geen enkele invloed op. Er hoeft maar ergens in de wereld een serieus conflict los te barsten en je betaalt tig procent meer voor je verwarming. In Saoudi-Arabië waren er slechts enkele drones nodig om de oliewereld op zijn kop te zetten. Als je dan weet dat ruim de helft van onze energiefactuur naar de verwarming gaat, dan weet je het wel. Een hoogrendementsketel of een warmtepomp bieden dan een zinvolle besparing.
Een warmtepomp in combinatie met vloer-, wand- of plafondverwarming is dé ideale oplossing. Er bestaan verschillende types warmtepomp: geothermische, lucht-water, lucht-lucht, water-water
en lucht-water. De geothermische is de duurste (rond de 15.000 euro) omdat ze water diep uit de grond optrekt en je dus moet boren. Maar het is ook de meest efficiënte en rendabele waardoor je op termijn toch bespaart. Maar ook andere warmtepompen zijn mogelijk. Dat moet je overleggen met je installateur. Als je er maar voor zorgt dat de warmtepomp gevoed wordt door zonnepanelen, anders wordt de elektriciteitsrekening te hoog belast.
Stap 4: buitenmuren isoleren
Je verliest 25% van je warmte via de buitenmuren. Het is dus aangeraden om te laten onderzoeken in hoeverre je die ook kan laten isoleren. Als het huis gebouwd is tussen 1920 en 1980 dan beschik je waarschijnlijk over een spouw die nog niet geïsoleerd is. Spouwmuurisolatie wordt eenvoudig aangebracht in uw muur. De specialist boort een gat in de muur en spuit vervolgens het isolatiemateriaal door dit gat de spouwmuur in. De materialen die hiervoor gebruikt worden zijn glaswol, EPS-parels of PUR-isolatie en verschilt per situatie en je behoefte. Het grote voordeel is dat er binnen en buiten niets verandert. De investering is na 3 tot 5 jaar al terugverdiend.
Stap 5: Ventileren
In nieuwbouwwoningen is een ventilatiesysteem verplicht. Ook in bestaande woningen die vandaag grondiger geïsoleerd worden, is het een aanrader om ventilatie te voorzien.
De overheid maakt een onderscheid tussen een verbouwing en een uitbreiding met herbouw. Wil je gelijk ook mee in nieuwe ramen investeren? Dan zijn ventilatieroosters een aangewezen optie.
Je kan ook ventileren en verwarmen tegelijk. Bij het systeem E+ wordt de vervuilde warme lucht afgezogen en als energiebron gerecupereerd.
In 5 stappen naar een energiezuinige woning
De conclusie is duidelijk: renoveren gaat tegenwoordig vooral om het energiearm of energievrij maken van de woning. Een groot onderdeel van de woningduurzaamheid heeft te maken met isolatie. De doorgaans oudere woningen moeten eerst goed aangepakt worden op vlak van isolatie van zowel het dak als de muren, vensters, deuren en de vloer. Als het budget het toelaat is het ook aangeraden om de combinatie zonnepanelen-warmtepomp in te zetten om op die manier zo goed als gratis elektriciteit te maken. Het zorgt er in de eerste plaats voor dat je energierekening vrij laag blijft, maar je scoort er ook goede punten mee voor het energieprestatiecertificaat (EPC), wat dan weer invloed heeft op je onroerende voorheffing. Dus als je renoveert, pas dan de bovenstaande vijf tips toe en je zal er wel bij varen.