Een huis bouwen of kopen wordt hoe langer hoe moeilijker voor jonge mensen. Vooral in de omgeving van de grotere steden swingen de prijzen van de bouwgrond en de huizen de pan uit.
Veel jonge gezinnen met een modaal inkomen zien dan ook de droom van een eigen huis in rook opgaan. Tenzij de ouders een handje helpen.
Hoe je als ouders je kind kan helpen een woning te kopen
Er zijn verschillende mogelijkheden voor ouders om hun kinderen te helpen. Toch is het ten zeerste aan te raden om op voorhand goed na te denken en de verschillende opties en hun voor- en nadelen af te wegen. Want hoe mooi het op dit moment ook klinkt, mensen zijn maar mensen en een haar in de boter is er snel gekomen. Goede afspraken zijn dus een must!
Hoe kan je als ouder je kind helpen met de aanschaf van een huis? Er zijn grosso modo vier mogelijkheden
- Geld schenken
- Geld lenen
- Mede-eigenaar worden
- Garant staan voor de hypotheek.
Garant staan voor de hypotheek.
We beginnen met de laatste optie: garant staan voor de hypotheek. Hier moet je wel voorzichtig mee zijn. Jij geeft de bank immers een waarborg dat jouw kind zijn/haar schulden correct zal terug betalen. Als dat niet het geval is, draai jij op voor de hele lening. Schat dus je mogelijkheid om die lening alsnog terug te betalen goed in. Want zoon of dochterlief kunnen scheiden, een zaak beginnen en failliet gaan, andere schulden aangaan … Het is daarom ook aan te raden om de borgstelling te beperken tot een deel van het krediet. Je kan een borgstelling ook in de tijd beperken waardoor ze niet voor de ganse looptijd van het krediet geldt.
Geld schenken
Ga er van uit dat je bij een schenking dezelfde overweging maakt als bij aandelen kopen: je doet dat enkel met geld dat je niet echt nodig hebt. Als je voldoende achter de hand hebt om zelf ook safe te staan is een schenking een aantrekkelijke piste. Je kan op die manier de erfbelasting beperken die je kind later zal moeten betalen. Bovendien moet je kind dan niets meer terugbetalen, wat wel zo makkelijk is. Máár, zoals gezegd: wees realistisch en houd genoeg spaargeld achter de hand voor onvoorziene omstandigheden. Weet ook dat indien je binnen de drie jaar na de schenking sterft, je kind toch erfenisrechten zal moeten betalen.
Meerdere kinderen
Uiteraard geef je de andere kinderen evenveel. Dat houdt niet alleen de vrede in het huishouden, het is ook wettelijk verplicht. Ongelijke schenkingen kan je doen, maar die worden later bij de erfenis “rechtgetrokken”. Bovendien is de wet hieromtrent op 1 september 2018 grondig gewijzigd. Schenkingen van een gelijk bedrag zijn nu niet meer automatisch ‘gelijkwaardige’ schenkingen. Alle schenkingen worden voortaan geïndexeerd vanaf de dag van schenking tot aan de dag van het overlijden, waardoor oude schenkingen bij het openvallen van de erfenis een hogere waarde hebben dan recentere schenkingen van eenzelfde bedrag. Zo kan het gebeuren dat je oudste kind minder ontvangt uit jouw resterende erfenis dan zijn jongere broer die eenzelfde schenking heeft gekregen maar pas jaren later.
Geld lenen
Een vroege erfenis gaat je misschien wat ver. Of je wil toch zeker een gedeelte van het geld recupereren omdat je zelf nog wat van je oude dag wil genieten. Dan kan je ook geld lenen. Desnoods zelfs renteloos. Belangrijk is dat je alle bepalingen omtrent die lening – terug te betalen bedrag, welke termijn, welke interestvoet – schriftelijk vastlegt en de terugbetalingen nauwgezet bijhoudt. Dan is er in het geval van een vroegtijdig overlijden gaan grond tot discussie. Met een lening kan je ook variëren in het bedrag dat je ieder kind toestopt. Het geld moet namelijk terugbetaald worden. Overlijd je voor de lening is afgelost dan zal het openstaande saldo verrekend worden met het erfdeel waarop dat kind recht heeft. Hoe groter de lening, hoe zwaarder bovendien de aflossing. Probeer de terugbetalingscapaciteit van je kinderen realistisch in te schatten. Een aflossing die op papier haalbaar lijkt, kan in werkelijkheid soms lelijk tegenvallen.
Fiscaal
Pas op: een hypothecaire lening krijgt nog altijd de voorrang omdat die aanleiding kan geven tot een woonbonus. Een ouderlijke lening niet. Maar gezien de politieke ontwikkelingen rond die woonbonus valt dat voordeel in 2020 misschien weg. Je kan wél een fiscaal voordeel bedingen bij een lening voor de renovatie van een leegstaande, verwaarloosde of onbewoonbaar verklaarde woning. Die lening kan recht geven op een extra belastingvoordeel. Als aan bepaalde voorwaarden is voldaan kunnen kredietbedragen tot 25.000 euro recht geven op een belastingvermindering van 2,5 % per jaar, zolang de lening loopt. Zo kan je een lening voor jouw kind combineren met een fiscaal cadeau voor jezelf.
Mede-eigenaar worden
Als de voorgaande opties niet aantrekkelijk zijn, kan je ook nog altijd overwegen om samen met je kind de lening aan te gaan. Je wordt dan mede-eigenaar van de woning. Het is wel aangeraden om de partner van je kind daar goed in te kennen, want voor hem/haar is dat een rare situatie.
Hoe dan ook houdt deze optie bepaalde risico’s in. Als medekredietnemer loop je het gevaar om op te draaien voor de volledige lening. Daarnaast valt een deel van de woning in je erfenis, wat de nodige discussies kan opleveren indien je meerdere kinderen hebt.
En als je de pech hebt vroegtijdig te sterven, moet je kind jouw deel overkopen, wat gepaard gaat met de nodige notariële kosten.
Ook bij een eventuele verkoop van de woning maakt het de zaken wat complexer omdat zowel jij als je kind eigenaar zijn. Een andere mogelijk is de vruchtgebruikconstructie. De ouders kopen het vruchtgebruik van de woning en de kinderen de blote eigendom. Vooraf en in alle openheid schenken de ouders aan hun kinderen het geld om de aankoopprijs van de blote eigendom te betalen. Daarmee dragen de ouders al een deel van hun vermogen over aan hun kinderen, maar ze hebben wel de nodige zekerheid.
Conclusie: je kinderen helpen een huis te kopen
Gezien de huidige kostprijs van bouwgrond en woningen kan het raadzaam zijn dat je als ouders bijspringt bij de aanschaf van een eigen huis of appartement voor je kind(eren). Je moet dan wel met een aantal zaken rekening houden:
De grootte van je kapitaal en je eigen geldnood in de toekomst. Zet jezelf niet op droog zaad!
De verschillende kinderen. De wet eist een gelijke behandeling bij schenkingen. Maar ook bij de andere opties moet je goed uitkijken dat je iedereen gelijk behandelt, anders riskeer je serieuze familieruzies.
Besef ook wát je riskeert. Bij een lening, het mede-eigenaarschap of een garantie bij de bank, ga je er van uit dat de familie ten eeuwigen dage in peis en vree zal leven. De realiteit bewijst vaak dat zulks kan mislopen, met soms drama’s tot gevolg.
In ieder geval: informeer je eerst grondig bij de notaris en bij je bank over alle mogelijkheden. Ook wij als vastgoedmakelaar helpen je hiermee graag op weg.